Masło klarowane

Masło występuje w codziennej diecie każdego człowieka, a tłuszcze powinny stanowić około 30% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Często słyszy się także o maśle klarowanym w przepisach (np. w kuchni indyjskiej), ale czym tak naprawdę ono jest? Sprawdź artykuł, w którym odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania!

Co to jest masło klarowane?

Masło klarowane pochodzi z terenów azjatyckich, afrykańskich oraz Bliskiego Wschodu. W zależności od regionu, w którym jest ono wytwarzane, sposób przygotowania, a także przepis różnią się od siebie. Najpopularniejszym jednak masłem klarowanym jest masło produkowane w Indiach, w których nazywa się je ghee (czyt. ghi). Jest ono wytwarzane z mleka krowiego lub bawolego i wykorzystywane do każdej potrawy, do której wymagane jest użycie tłuszczu.

Masło klarowane wytwarza się przez poddanie obróbce termicznej masła przy jednoczesnym usuwaniu zawiesin oraz osadów na dnie. Masło klarowane ma złocistą barwę i lekko orzechowy aromat.

W zależności od przeznaczenia masełka klarowanego, można go zostawić w formie płynnej (do ciast) lub w formie stałej (jako smarowidło np. do pieczywa).

Masło klarowane właściwości

Ze względu na to, że masło klarowane jest modyfikacją zwykłego masła, które można kupić w sklepie, zmieniają się także jego właściwości. Głównymi są:

• masło klarowane jest delikatniejsze niż zwykłe masło, podkreśla smak potraw i tworzy delikatną glazurę na ich powierzchni,
• niska zawartość wody powoduje, że masło klarowane ma o wiele dłuższą datę przydatności – w temperaturze pokojowej można go przetrzymywać przez 9 miesięcy, a w lodówce nawet 15 miesięcy. Należy jednak pamiętać, żeby zamykać je w szczelnym pojemniku, żeby opóźnić proces utleniania,
• masło klarowane nie zawiera alergenów, które pojawia się w produktach mlecznych (tj. kazeina i laktoza), dzięki czemu może być ono wykorzystywane w codziennej diecie przez osoby nietolerujące laktozy,
• masło klarowane zmienia swój stan skupienia z ciekłego na stały w temperaturze pokojowej,
• można je przechowywać 9 miesięcy w temperaturze pokojowej i około 15 miesięcy w lodowce,
• kwas masłowy zawarty w masełku klarowanym ghee wpływa pozytywnie na przewód pokarmowy,
• nie trzeba przejmować się przypaleniem masełka klarowanego, bo w czasie klarowania wytrącane jest białko, które powoduje przypalanie tradycyjnego masła, przez co jest nadaje się do smażenia i pieczenia oraz frytowania. Punkt dymienia (czyli bardziej po ludzku moment przypalania) masła klarowanego to 235 stopni celsjusza,
• oczyszczone masło ma bardzo dużo ważnych wartości odżywczych i witamin A, D, E, K, grupy B (B1, B2, B3, B4, B6). Są w nim także fosfor, miedź potas, cynk i wapń.

Klarowane masło to źródło dużej ilości kwasów tłuszczowych, które powinno się ograniczać w diecie. Ich ilość powinna być jak najniższa, aby osiągnąć zbilansowaną dietę.

Masło klarowane – do czego

Masło klarowane wykorzystuje się do szerokiego spektrum potraw. Można używać go do smażenia mięsa, ryb, jaj czy warzyw, a także naleśników, faworków czy pączków i ciast, sosów.

Ciekawostka – tradycyjnie, pączki na tłusty czwartek smażyło się w klarowanym masełku, przez co powstało powiedzenie “żyć jak pączek w maśle”.

Roztopione klarowane masło ghee można wykorzystać do polania gotowych dań. Wykorzystując go natomiast do zupy, uzyskuje się bardzo ciekawy smak i aromat potrawy. Często jest stosowane w azjatyckich potrawach. Najlepsze połączenie uzyskuje się z kurkumą oraz asafetydą.

Ciekawym sposobem jest także wykorzystanie masła klarowanego do kawy, uzyskuje się wtedy tzw. kawę kuloodporną, która powoduje uczucie sytości i dostarcza bardzo dużo energii. Dla niektórych oczko powinno pływać tylko w rosole, ale naprawdę warto spróbować smak bulletproof coffee pomimo jej wyglądu.

Można także wykorzystać masło ghee do przygotowania pysznej owsianki. Połączenie z owocami, orzechami czy innymi ulubionymi składnikami sprawi, że śniadanie będzie pełnowartościowe i z pewnością sycące. Tłuszcz mleczny zawarty w maśle przyspiesza wchłanianie witamin i poprawia metabolizm na cały dzień.

Nie samym jedzeniem człowiek żyje! Masło ghee można używać także jako… balsam do ciała czy krem do rąk. Ma ono niesamowicie dobre właściwości nawilżające oraz regenerujące (oczywiście tylko niewielkie rany). Można także wykorzystać go jako preparat przeciwko łupieżowi i suchej skórze. Innym zastosowaniem masła klarowanego jest pasta na krwawiące dziąsła. Używa się do tego ałunu, soli kamiennej, czarnego pieprzu oraz kurkumy.

Masło klarowane – czy jest zdrowe

Wiele osób zastanawia się nad szkodliwością masełka klarowanego dla organizmu. Ze względu na zawartość – kwasy tłuszczowe jednonienasycone i kwasy tłuszczowe złożone – i przez to, że jest ono produktem rafinowanym, smażenie na maśle klarowanym jest bardzo zdrowym rozwiązaniem.

Dodatkowo, punkt dymienia (moment, gdy tłuszcz zaczyna się palić) masła klarowanego (na wysokości 235 stopni celsjusza) powoduje, że bardzo ciężko jest o wytwarzanie toksyn podczas przygotowywania potraw przy wysokich temperaturach.
Masło klarowane to około 112 kcal w jednej łyżce stołowej (100 g produktu). Jest w niej około 14 gramów tłuszczu mlecznego i 37 gramów cholesterolu.

Jak zrobić masło klarowane w domu – przepis

Dobra, teraz już wiesz, że jest ono zdrowe, ale warto także dowiedzieć się w jaki sposób go przygotować. Pozbądź się wreszcie substancji stałych ze zwykłego masła! Sposób przygotowania masełka klarowanego w domu jest bardzo prosty i może go wykonać każdy. W tym celu kup kostkę tradycyjnego masła.

Masło najlepiej pokroić w bardzo małą kostkę i zacząć podgrzewać na suchej patelni. Po pewnym czasie podgrzewania na małym ogniu pojawi się piana na powierzchni, którą należy zebrać. Masło podgrzewa się tak długo, aż wyparuje z niego cała woda. W pewnym momencie masło nie będzie miało już żadnego osadu i jest to moment, w którym zdejmuje się go z palnika.

Po ostudzeniu masła, należy przelać klarowane masło do szczelnego słoika, a następnie zakręcić go. Pozwoli to na ograniczenie utleniania się masełka klarowanego i będzie ono zdatne do spożycia przez dłuższy czas. Od teraz masz do czynienia z czystym tłuszczem (kwasy tłuszczowe wyparowały)! Pamiętaj, że może zacząć się palić przy wysokich temperaturach podgrzewania (punkt dymienia masła to 235 stopni celsujsza)!