Aspartam to jeden z najbardziej znanych i najczęściej stosowanych słodzików. Obecnie powszechnie występuje w produktach spożywczych. Dzięki temu, że nadaje słodki smak żywności i nie dostarcza kalorii, może stanowić zamiennik cukru spożywczego. Jednak czy, aby na pewno? W końcu czytając o słodzikach, nietrudno trafić na informację, że aspartam zwiększa ryzyko raka! Co na ten temat mówią eksperci? Czy warto włączyć aspartam do diety?
Spis treści
Aspartam – właściwości substancji
Aspartam to słodzik, który nie występuje w środowisku naturalnym. Jego syntezy dokonał po raz pierwszy chemik, James Schlatter w latach 70. XX wieku. Jest on zaliczany do grupy środków intensywnie słodzących, ponieważ jego siła słodząca, w porównaniu do cukru, jest kilkaset razy większa. Aspartam jest około 160 – 200 razy słodszy, niż tradycyjny cukier buraczany.
Aspartam jako sztuczny słodzik, uzyskany na drodze syntezy chemicznej, ma postać białego, sypkiego proszku o budowie krystalicznej. Nie ma charakterystycznego zapachu i, zgodnie z tym co wspomniano wyżej, charakteryzuje się intensywnie słodkim smakiem. Aspartam jest nietrwały w podwyższonej temperaturze, ogrzewany rozkłada się na pojedyncze aminokwasy.
Korzyści wynikające ze spożycia aspartamu
Słodziki stanowią ciekawą alternatywę dla klasycznego cukru spożywczego. Jak wskazują zwolennicy spożywania aspartamu, jego podstawową zaletą jest to, że nie dostarcza on kalorii. W konsekwencji aspartam pozwala na uzyskanie słodkiego smaku posiłku lub napoju, a nie dostarcza nadmiaru energii tak jak klasyczne słodycze czy napoje gazowane.
To, o czym warto wspomnieć to także fakt, iż aspartam, w przeciwieństwie do cukru, nie przyczynia się do rozwoju próchnicy. Właściwość ta wynika z tego, że spożywanie cukru stanowi również źródło energii nie tylko dla nas, ale i dla bakterii obecnych w jamie ustnej. Z kolei słodziki takie jak aspartam nie są metabolizowane przez wspomnianą florę bakteryjną. Aby dowiedzieć się więcej o aspartamie, przejdź tutaj: https://ktomalek.pl/blog/czy-aspartam-jest-rakotworczy/w-862.
Czy aspartam powoduje raka?
Niewątpliwie obecnie słodziki mają stosunkowo kontrowersyjną pozycję na rynku żywności. Przykładowo, czytając na temat aspartamu, możemy spotkać się z licznymi zarzutami wobec tej substancji. Aspartam obwiniany jest o szkodliwy wpływ na zdrowie i zwiększanie ryzyka nowotworów. Czy słusznie?
Podstawą teorii rakotwórczego wpływu aspartamu są przede wszystkim badania opublikowane na początku XXI wieku. Grupa włoskich badaczy stwierdziła, że podawanie tego słodzika szczurom laboratoryjnym zwiększa u zwierząt ryzyko rozwoju nowotworów np. białaczki czy nowotworu pęcherza moczowego. Warto jednak wiedzieć, że późniejsze analizy wykazały szereg błędów badawczych – zbyt duże dawki słodzika w przeliczeniu na masę zwierząt czy nieuwzględnienie różnic osobniczych pomiędzy ludźmi i zwierzętami. Jak się później okazało, wyniki wspomnianego badania, z uwagi na istotne różnice w procesach metabolicznych nie mogą być wprost przenoszone na ludzi.
Obecnie aspartam jest uznawany za bezpieczny przez szereg organizacji zajmujących się bezpieczeństwem żywności i leków. Jak wskazują między innymi EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) czy FDA (Agencja Żywności i Leków; organizacja rządowa w USA), aspartam jest bezpieczny. Należy spożywać go w ilościach zgodnych z ADI, czyli do 40 mg słodzika na kilogram masy ciała, na dzień.
Jednocześnie warto podkreślić, że dziedzina naukowa, jaką jest bezpieczeństwo żywności stale się rozwija. Niemal nieustannie poprawia się skuteczność i jakość metod badawczych. Każdego dnia na całym świecie publikowane są setki nowych badań naukowych. Chcąc być na bieżąco ze stanowiskiem dotyczącym bezpieczeństwa słodzików, w tym aspartamu, warto śledzić doniesienia naukowe i wytyczne ważnych organizacji rządowych takich jak EFSA czy FDA.
Kiedy warto zamienić cukier na aspartam?
Jak wskazują Eksperci z Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) i Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością (PTBO), osoby z nadmierną masą ciała, przede wszystkim z otyłością, a także ci, u których występuje podwyższony poziom glukozy (cukrzyca typu I bądź II, insulinooporność), powinny ograniczyć lub całkowicie zrezygnować ze spożywania cukrów prostych, w tym cukru spożywczego.
W diecie takich osób podstawę powinna stanowić zdrowa i dobrze zbilansowana dieta. Jednocześnie, jeśli rezygnacja ze słodkich przekąsek jest wyzwaniem, substancje słodzące mogą stanowić zamiennik cukru spożywczego. Jak podkreślono w stanowisku PTD i PTBO, słodziki włączone do diety, mogą być jednym z elementów zdrowego stylu życia, ale nie jedynym! Eksperci podkreślają, aby także nie zapominać o tym, że wyeliminowanie cukru z diety nie może stanowić jedynej podjętej zmiany. Należy pamiętać o zdrowej diecie ogółem.
Podsumowując, obecnie aspartam jest uznawany za substancję bezpieczną. Jednocześnie warto śledzić najnowsze wyniki badań naukowych, aby w pełni móc zadbać o aspekt zdrowotny swojej diety. W przypadku osób z nadmierną masą ciała lub zaburzeniami tolerancji glukozy aspartam może być dobrym zamiennikiem zwyczajowo spożywanego cukru buraczanego. Włączając aspartam, warto pamiętać, aby spożywać go w umiarkowaniu i zgodnie z zaleceniami.
Bibliografia:
- Scientific Opinion on the re-evaluation of aspartame (E 951) as a food additive. European Food Safety Authority 2013.
- S. Food and Drug Administration. FDA Statement on European Aspartame Study 2007.
- Wierzbicka. „Słodziki” – aspekty żywieniowe i zdrowotne. WSZECHNICA ŻYWIENIOWA SGGW, maj 2014.
