Chrzan

Blog przez żołądek do serca

Maciej

Niezły obżartuszek, ale tylko i wyłącznie w dobrej wierze! Pasjonata dobrego obiadu i krótkiej siesty. Laureat nagrody #mamOplaijobla
Chrzan

Chrzan pospolity pojawia się w kuchni już od bardzo dawna, jednak jest on przez wielu zapomniany, a na jego miejsce wchodzi bardziej popularny, chrzan japoński – wasabi. Niestety, często jest on używany tylko w trakcie świąt wielkanocnych. Powinno się to jednak zmienić ze względu na jego właściwości zdrowotne i prozdrowotne działanie. O tym, a także dlaczego chrzan pospolity nazywa się słowiańskim żeń-szeniem w artykule!

Czym jest chrzan pospolity?

Chrzan pospolity to długi, zwężający się korzeń, który ma bardzo wyrazisty, ostry i intensywny smak i zapach. Najczęściej spotykany jest w postaci świeżego korzenia, ale można spotkać go także w wersji startej, a także suszonej i w formie proszku jako dodatek do potraw. Ten ostatni ma bardzo cierpki smak, a ostrość chrzanu nie jest tak wyrazista jak w przypadku świeżego korzenia.

Nienaruszony chrzan pospolity nie wydziela ani mocnego, ani ostrego zapachu, ale po delikatnym uszkodzeniu (przecięcie nożem czy nawet naruszenie skóry paznokciem) uwalnia się bardzo intensywny aromat. Ta roślina większe podrażnienie i łzawienie niż cebula.

Wcześniej wspomniane wasabi (czyli japoński zielony chrzan) jest bladym proszkiem, który jest podobny do chrzanu, ale pozyskuje się go z całkowicie innej bulwy. Mają także odmienne zastosowanie, zdrowotne witaminy zawarte w ich składzie, a także inny ostry smak chrzanu.

Chrzan – właściwości lecznicze

Oprócz charakterystycznego smaku, który chrzan pospolity nadaje wszystkim potrawom, ma też bardzo dużo prozdrowotnych właściwości. W jego składzie chemicznym występuje benzylo izotiocyjanian, który jest łagodną wersją naturalnego antybiotyku. Skutecznie zwalcza on bakterie, które mogą doprowadzić do kataru (infekcja dróg oddechowych), kaszlu, grypy, zapalenia nerek, pęcherza czy dróg moczowych.

Chrzan pospolity poprawia także wydajność trawienia, ponieważ pobudza wydzielanie soków trawiennych, co ułatwia spożywanie tłustych i ciężkostrawnych potraw mięsnych. Pomaga także w zaburzeniach trawienia.

Często na ból głowy są także stosowane okłady z chrzanu – ze startego korzenia lub liści. Ma on bardzo silne działanie przeciwbólowe i spisuje się przy napadzie nerwobólów, bólach stawowych i kostnych, bólach reumatycznych.

Chrzan jest naszpikowany witaminą C, a jej zawartością przebija nawet najpopularniejsze owoce cytrusowe. Jest także źródłem wielu innych składników odżywczych – witaminy z grupy B, witaminę A, potas, wapń, fosfor, magnez oraz jod. Ze względu na to, że podczas wyrastania, jest on schowany pod ziemią i chroniony od promieni słonecznych, nie dochodzi do utlenienia składników odżywczych.

Oprócz zastosowania w kuchni, chrzan zwyczjany może przydać się także poza nią. Jest on dobry dla osób, które dbają o urodę. Bardzo pozytywnie wpływa na stan włosów, paznokci oraz cery przy stosowaniu zewnętrznym. Aby odpowiednio go użyć, należy zetrzeć go na drobno i przemywać twarz. Zredukuje to przebarwienia i piegi, a skóra będzie gładsza i delikatniejsza.

Na przestrzeni ostatnich lat udowodniono naukowo, że chrzan zwyczajny ma także właściwości przeciwnowotworowe. Wszystko to za sprawą glukozynolanów, które mogą ponoć hamować wzrost guzów nowotworowych. Spożywanie chrzanu ograniczy prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów pęcherza moczowego, żołądka, przełyku czy przełyku.

Jeśli doszło do jakichkolwiek infekcji, można pomyśleć o chrzanie. Często stosowany jest w medycynie, poprawia kondycję stawów, trawienie i można z niego przygotować nawet syrop!

Chrzan tarty czy w w całości jako korzeń chrzanu jest zdecydowanie zdrowy, a o zawartości wartości odżywczych i zastosowaniu na urodę, które ma ta roślina wie bardzo mało ludzi. Zapomnienie jego istnienia i jakie ma właściwości lecznicze przez ludzkość jest wielkim błędem, który zdecydowanie trzeba naprawić!

właściwości lecznicze korzeń Chrzanu chrzan zwyczajny

Chrzan zwyczajny – uprawa

Chrzan zwyczajny pochodzi z rodziny kapustowatych i posiada długie, duże liście z bardzo wyraźnymi bladymi żyłkami. Z łatwością rośnie w chłodnym i umiarkowanym klimacie (północna i południowo-wschodnia Europa i kraje skandynawskie).

Uprawianie rośliny chrzanu rozpoczyna się zazwyczaj wczesną wiosną, a kończy późną jesienią (wczesnym latem zbiera się liście chrzanu, a pod koniec października lub na początku listopada zbiera się korzeń chrzanu). Rośnie on bardzo szybko, ale ważne jest, żeby na początku sadzenia zadbać o warunki, które będą pozwalać na jego wzrost.

Szczególnie ważne jest tutaj, aby nie pozwolić młodym roślinom się zachwaszczać. Potrzebuje on także dużą ilość wody, ale nigdy nie można z nią przesadzać – podobnie jak każdy z rodziny kapustowatych. Gleba, w której jest posadzony chrzan, powinna być odpowiednio spulchniona, piaszczysta z zawartością próchnicy.

Chrzan na odchudzanie

Czasem można spotkać się także z tzw. rosyjskim sposobem na odchudzanie. Twórcą tego pomysłu jest dr. irina Stefanovska. Wykorzystuje ona przyspieszanie metabolizmu przez zastosowanie chrzanu. Pomaga on także spalać tkankę tłuszczową. Aby wykorzystać pomysł dr Stefanovskiej, trzeba przygotować napój składający się z trzech łyżek miodu oraz trzech cytryn i 125 gram chrzanu. Cytrynę trzeba pokroić w kostkę, korzeń chrzanu w mniejsze kawałki, a następnie całość bardzo dokładnie zblendować. Tą miksturę można dodawać do każdego posiłku. Zalecana ilość przyjmowania tak przygotowanego chrzanu to dwie łyżeczki dziennie.

Chrzan w ciąży

Nie ma żadnych przeciwwskazań spożywania chrzanu w czasie ciąży. Należy jednak pamiętać, że w pierwszym trymestrze ciąży kobieta odczuwa wszystkie smaki i zapachy intensywniej niż normalnie. U niektórych może także dojść do negatywnych objawów po spożyciu chrzanu, a wtedy należy wykluczyć go z codziennej diety.

Chrzan przeciwwskazania

Piękne polskie przysłowie mówi o tym, że co za dużo to niezdrowo. Dotyczy się to przede wszystkim preparatów, które w małych ilościach są zdrowe i mają pozytywny wpływ na zdrowie i organizm. Podobnie jest w przypadku chrzanu. Pamiętaj, jego właściwości lecznicze, magnez witaminy zawarte w korzeniu chrzanu nie pozwalają na to, aby jeść go non stop, ponieważ może spowodować pogorszone zdrowie.

Jeśli spożywa się zbyt dużą ilość chrzanu, można doprowadzić do wymiotów, biegunek, intensywnego pocenia się. Natomiast jeśli jest on stosowany zewnętrznie w nadmiarze, doprowadzić można do przekrwienia, a nawet pęcherzy. Trzeba uważać także przy delikatnej i wrażliwej cerze, która jest skłonna do podrażnień i chorób skórnych. Chrzan powoduje także podrażnienie błon śluzowych oraz oczu.

Chrzan nie powinny stosować także osoby, które borykają się z chorobami nerek, układu pokarmowego, a w szczególności z niewydolnością wątroby, chorobą wrzodową, nieżytem żołądka, refluksem żołądkowo-przełykowym i dyspepsjami czynnościowymi żołądka. Roślina ta może doprowadzić do zaostrzenia objawów chorób i może pogorszyć stan osoby chorującej, a nawet dodatkowych infekcji.

korzeń Chrzanu ostry smak właściwości chrzanu

Jak zrobić domowy chrzan?

Przygotowanie chrzanu jest bardzo proste i każdy może go przygotować w swoim zaciszu domowym. W tym celu będziesz potrzebować:

  • 4-6 korzeni chrzanu,
  • sok z cytryny lub ocet jabłkowy,
  • 6-8 łyżek wrzącej wody,
  • cukier,
  • sól,
  • pieprz.

Obierz korzenie chrzanu i bardzo dokładnie je umyj, a następnie zetrzyj go. Możesz zetrzeć je ręcznie na tarce o małych oczkach, w blenderze, użyć wyciskarki czy nawet thermomixa. Do miski z utartym chrzanem według własnych preferencji dodaj wszystkie przyprawy – sok z cytryny, cukier, sól, pieprz, a także wodę i całość dokładnie wymieszaj. Powstałą masę przełóż do słoika, ugnieć i bardzo szczelnie zamknij.
Tak przygotowany chrzan tarty można przechowywać w lodówce do miesiąca. Przed użyciem do potraw wymieszaj całość – wewnątrz chrzan będzie ostrzejszy niż na zewnątrz. Tak przygotowany chrzan zawiera wszystkie witaminy i substancje działające w zdrowotnych celach. Wpływa bardzo pozytywnie na trawienie, kondycję stawów, wątroby, układu pokarmowego, pomaga przy leczeniu.

Syrop oparty na chrzanie

Chrzanem można robić nie tylko okłady. Można także przygotować syrop z dodatkiem chrzanu. Niezależnie od wieku, może być wykorzystany do leczenia jakichkolwiek infekcji (katar, kaszel) czy w innych chorobach i dolegliwościach. Składniki:

  • 400 g świeżo startego chrzanu,
  • 2 szklanki przegotowanej i wystudzonej wody,
  • 400 g miodu lipowego, akacjowego lub innego rodzaju,
  • 8 łyżek soku z cytryny,

Do miksera należy włożyć obrany i starty chrzan, zalać go wodą i dodać miód oraz sok z cytryny. Wszystko zmiksować i odstawić pod przykryciem na około godzinę w temperaturze pokojowej. Następnie trzeba na misce ułożyć sitko, na nie gazę i przelać całą pulpę. Całość przecisnąć, a to, co zostało należy wyrzucić. Syrop można przelać już do słoiczka.

Wykorzystanie chrzanu jest bardzo szerokie – od codziennych posiłków jako dodatek, przyprawa, sosy lub po prostu korzeń chrzanu, który można spożywać ze względu na właściwości lecznicze.